Diepgevroren of ingevroren?
De diepvriezer is al jaren niet meer weg te denken uit onze keuken. We stoppen er verse groenten en fruit in en ook aangekochte diepgevroren voeding, al dan niet bereid. Dat brengt ons bij twee begrippen: invriezen en diepvriezen. Beiden zijn technieken die ons leven in de keuken een beetje vergemakkelijken. Maar wat is nu het verschil? Dorine Van Geert, woordvoerster en Véronique De Bie, experte Directie Transformatie en Distributie van Levensmiddelen van het voedselagentschap FAVV vertellen je er meer over.
Invriezen is niet hetzelfde als diepvriezen?
Véronique De Bie: “Diepvriezen is een industrieel proces dat niet te vergelijken is met het invriezen van voeding dat je thuis doet. Diepvriezen is een proces waarbij de temperatuur van de voeding tot in de kern heel snel verlaagd wordt. Hoe snel en hoe diep de daling moet zijn, is wettelijk bepaald. Deze bewaringsmethode zorgt voor het microbiologisch conserveren van de voeding. Dat wil zeggen dat micro-organismen zoals bacteriën geen kans krijgen om te groeien. Daardoor kunnen de levensmiddelen langer bewaard worden. Bij het invriezen dat je thuis zelf doet daalt de temperatuur veel langzamer. Hiervoor zijn er geen wettelijke bepalingen vastgelegd.” Kan je met om het even welke diepvriezer zelf invriezen of diepvriesproducten bewaren?
Dorine Van Geert: “Een diepvriezer voor thuisgebruik kan je natuurlijk niet vergelijken met een
industriële diepvriezer. Dat spreekt voor zich. Maar in principe heeft elke diepvriezer de juiste
basisfunctie om de klus te klaren. Je let er wel best op dat de producten die je invriest zuiver en vers zijn. Vries de producten ook zo snel mogelijk na aankoop of oogst in en liefst ook in kleine
hoeveelheden, want dan bereiken de producten het snelst de gewenste temperatuur.”
Hoe lang kan je ingevroren voeding bewaren?
Dorine Van Geert: “Producten die je zelf thuis invriest, bewaar je best niet langer dan 6 maanden. Maar alles hangt ook af van de soort voeding. Ons advies om rauwe voeding te bewaren is 3 maanden en voor verwerkte producten 6 maanden. Maar deze termijnen zijn indicatief. De consument moet zelf ook een oogje in het zeil houden. Producten vries je best zo snel mogelijk in. Je wacht dus beter niet tot de houdbaarheidsdatum bijna bereikt is. Ook een goede voorraadrotatie is van groot belang. De levensmiddelen mogen niet al te lang bewaard worden. Daarom is een duidelijke markering van de invriesdatum op de verpakkingen van cruciaal belang. Bij industrieel ingevroren voeding let je goed op het etiket want die bevat de nodige informatie in verband met bewaartermijn en gebruik.”
Mag je veronderstellen dat mogelijke aanwezige bacteriën door het invriezen of diepvriezen
letterlijk doodgevroren zijn?
Véronique De Bie: “Neen, de bacteriën zijn niet dood. Ze komen in een soort van diepe winterslaap terecht. Eens de producten ontdooid worden, worden bacteriën opnieuw wakker. Daarom is het enorm belangrijk om de voeding op een juiste manier te ontdooien zodat de micro-organismen geen kans krijgen om zich te ontwikkelen.”
Hoe ontdooi je het best?
Véronique De Bie: “Om bacteriegroei te vermijden moet je de temperatuur onder controle houden. En dat doe je niet op kamertemperatuur en niet au bain-marie. Als je de voeding niet onmiddellijk wil gebruiken, stop je ze dus in de koelkast. Op een snelle manier ontdooien, doe je met de microgolfoven. Eens de voeding ontdooid is, mag je ze niet meer opnieuw invriezen.”
Men hoort weleens: ‘Diepvriesproducten hebben een lagere voedingswaarde dan verse groenten uit de tuin of supermarkt.’ Klopt dit?
Dorine Van Geert: “Zeker bij industrieel diepgevroren voeding is er geen verlies aan voedingswaarde. Dat geldt zowel voor een ingevroren pizza die vooraf reeds bereid werd als voor verse erwtjes die recht van het veld diepgevroren worden. Dat komt door de snelle verwerking, meteen na de oogst, en door de hele snelle afkoeling. Het water in de voeding verandert bij het diepvriezen in microscopisch kleine ijskristallen. Vries je zelf in bij minder lage temperaturen dan verandert het water in grotere ijskristallen. Dit laatste zorgt voor een minder goede bewaring. Een ontdooid product dat thuis werd ingevroren verliest meer water en zal daarom minder lang bewaard kunnen worden dan een industrieel diepgevroren product. De grote ijskristallen kunnen bij ontdooiing ook de structuur van de voeding wat veranderen en dit kan de voedingswaarde wel een beetje verlagen.”
Er worden noch bij het invriezen, noch bij het diepvriezen bewaarmiddelen toegevoegd. Dan
kunnen we spreken over een natuurlijk proces om voeding langer te bewaren?
Véronique De Bie: “Ja, inderdaad. Het industrieel diepvriezen bewaart voeding zeer lang zonder enige toevoeging. Bij het zelf invriezen is die periode iets korter, zeker als je de voeding rauw invriest. We haalden al aan dat bereide gerechten langer houden. Daarom is het ook goed om bijvoorbeeld groenten te blancheren alvorens ze in te vriezen. Daarbij worden aanwezige enzymen inactief. Dat voorkomt het verlies aan vitaminen, kleur- en structuurverandering.”
Zijn er voedingsmiddelen die beter niet ingevroren of diepgevroren worden?
Véronique De Bie: “Sommige groenten lenen er zich minder voor omdat ze veel water bevatten zoals sla, champignons en een komkommer. Maar de meeste producten kan je gerust invriezen. Op die manier kan je ook bijdragen om zo min mogelijk voedsel te verspillen. Je vriest wat je teveel hebt in en eet het op een later tijdstip op.”
Ontdek hier enkele leuke tips voor restjes-koken met je diepvriezer!