Herontdek seizoenen en experimenteer er op los!

Alle groenten zijn een heel jaar door verkrijgbaar in onze supermarkten. Het is moeilijk om nog te weten welke groenten in welk seizoen thuishoren. Asperges bijvoorbeeld zijn een typische Belgische lentegroente. Maar soms zie je asperges uit Zuid-Amerika als exclusieve delicatesse op het kerstmenu verschijnen. Wie ecologisch verantwoord wil eten, kiest daarom beter om per seizoen te genieten van die typische seizoengroenten die lokaal geoogst worden. Nadia Tahon, coördinator van de dienst Kennis (voeding) van Velt, de vzw voor milieuvriendelijk tuinieren en koken, vertelt ons hoe lekker en uitdagend seizoengroenten zijn, en waarom ze thuishoren op ons bord.

Waarom zou je voor seizoengroenten kiezen?
Nadia Tahon: “Volgens de seizoenen eten heeft tal van voordelen. Seizoengroenten worden lokaal geteeld en hebben daardoor geen extra voedselkilometers vanuit verre landen afgelegd. Ze hoeven ook niet te groeien in verwarmde serres waarvoor heel veel energie nodig is. Een ander leuk aspect is dat je in contact blijft met de natuur en de seizoenen. Elk seizoen kan je uitkijken naar een nieuwe oogst van telkens andere groenten. Dat maakt dat de seizoengroenten je veel meer uitdaging bieden om ze te consumeren. En dan is er natuurlijk nog de rijke smaak van wat onze bodem te bieden heeft. Kiezen voor seizoengroenten is genieten van wat het seizoen brengt.”

Hebben seizoengroenten meer smaak?
Nadia Tahon: “Seizoengroenten groeien in goede omstandigheden met natuurlijke warmte en zonlicht. Ze krijgen ook de nodige tijd om te rijpen. Men zorgt voor een goede kwaliteit van de bodem en er worden diverse rassen gebruikt die zijn aangepast aan de lokale omstandigheden. Dat zorgt voor een breder smaakpalet. De smaak van de seizoengroenten is complexer en bevat ook meer voedingsstoffen.”

Dan kunnen we ook zeggen dat ze gezonder zijn voor ons?
Nadia Tahon: “Ja, seizoengroenten zijn oogst- en plukrijp in een bepaald seizoen. Ze voorzien je van de voedingsstoffen die je op dat moment nodig hebt. Zo bevatten kolen bijvoorbeeld grote hoeveelheden vitamine C, wat goed is voor ons in de winter. Kies je daarenboven ook nog voor biofruit en biogroenten, dan bevatten ze geen resten van synthetische pesticiden en zijn ze niet behandeld met kunstmeststoffen.”

Hebben we nog voldoende kennis over wat de seizoengroenten eigenlijk zijn?
Nadia Tahon: “Neen, het klopt dat onze kennis hier vervlakt is. Als je vandaag door de winkel loopt, kan je uit het aanbod niet meer afleiden welke groenten bij welk seizoen horen. Hier ligt een grote verantwoordelijkheid bij de supermarkten die de voeding, verbonden aan seizoenen, beter moet profileren. Bovendien moet je als consument goed opletten, want supermarkten kunnen kersen uit het Noorden van Afrika in juni en juli promoten als seizoengroenten. En soms biedt men aardbeien in maart al aan maar dat zijn aardbeien die uit een verwarmde serre komen. Onze bedoeling is om de keuze voor seizoengroenten te gebruiken als inrijpoort naar het kiezen voor lokaal en duurzaam ontwikkelde producten. Je kan door te kiezen voor seizoengroenten nieuwe en oude rassen, de zogenaamde ‘vergeten groenten’ (her)ontdekken. Supermarkten moeten er ook voor durven kiezen om seizoengroenten prominenter uit te stallen en bijvoorbeeld de tomaat in de winter als nicheproduct te beschouwen en zelfs te weren.”

Vaak denken mensen dat seizoengroenten je minder variatie bieden.
Nadia Tahon: “Niets is minder waar. Een heel jaar door tomaten eten biedt je ook geen variatie. Het klopt dat je in de winter meer kolen gaat eten maar binnen de groep van de kolen zijn er heel veel variaties. April is de maand met de minst beschikbare seizoengroenten en toch heb je nog altijd 19 verschillende groenten die je kan eten. Dat kan je zien op onze groentekalender. Door te kiezen voor seizoengroenten ga je minder aan je vastgeroeste keuze vasthangen. Spaghetti hoeft niet iedere week met tomatensaus gemaakt te worden. We moeten durven experimenteren, improviseren en variëren met de groenten die beschikbaar zijn.”

Maar dat vraagt toch een relatief grote inspanning van de consument in zijn drukke leven?
Nadia Tahon: “Dat klopt. Het is een globaal streven naar een gezonde levenswijze en elke verandering vraagt tijd en energie om goed te weten hoe je dat best aanpakt. Maar zodra je de juiste kennis hebt en de technieken kent, kan je eindeloos doorgaan en er ook van genieten. Wij steken hier een handje toe door middel van educatie en voorlichting van o.a. jongeren en jeugd. Zodat ze opnieuw beter weten hoe de productieketen van voeding in elkaar zit. Maar daarnaast zetten we ook in op het doorgeven van kennis rond kooktechnieken en recepten en door het organiseren van workshops. Nog een fijn initiatief is onze nieuwe methodiek van het improvisatiekoken. Hier vertrek je niet van een recept maar van de ingrediënten die je in huis en in de tuin hebt.”

Daarmee helpen jullie om ook foodwaste tegen te gaan.
Nadia Tahon: “Jazeker. Voedselverspilling voorkomen is een van onze actiepunten. Wat je ook klaarmaakt, voedsel hoort niet thuis op de vuilnisbelt. Als je voedsel weggooit, gooi je energie weg. We linken deze problematiek ook aan het gebruik van seizoengroenten. De energieverspilling bij het weggooien van een tomaat in de winter is veel groter dan wanneer je een overschotje van een lokaal geteelde en seizoengebonden bloemkool zou weggooien. Daarom is het goed om de groentekalender te consulteren om te kijken welke groeten in welk seizoen of maand thuishoren. Bij aankoop bekijk je ook best het etiket om de herkomst van de groenten te kennen. Zo vermijd je extra energie-input via kilometers en verwarming. Wij zijn er alleszins van overtuigd dat elke groente een ‘hippe’ groente kan zijn, maar liefst elk in zijn eigen seizoen.”